Geçtiğimiz hafta aşure haftasında bulunmamızdan ötürü, siz değerli okurlarımıza bu yazıyı yazma gereği duydum. Fakat bu konunun tam olarak bilimsel kanıtlarının olmaması, belirli kesimlerce kendi taraflarına çekilmesi ve zamanlama için yazılı ve sözlü olarak değişikliğe uğradığını belirtmem gerekmektedir. Tüm bu çıkarımlara birçok kaynağın taranması ve bilgilerin derlenmesi sonucunda ulaşılmış olup bilgilerin, sizlere daha kısa ve öz bir şekilde hitap edebilmesi yazı kısa tutulmuştur.
AŞURENİN KISA TARİHİ
Aşure kelimesi Arapçada 10(on) anlamına gelen “aşara” sözcüğünden türemiştir. Müslüman toplumlarca Muharrem ayının onuncu günü Aşure Günü olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte Yahudi inanışında bugünde oruç tutulduğu bilinmekte olup bunun Müslümanların Muharrem orucuyla bir bağlantısı yoktur. Muharrem ayı hicri takviminin ilk ayı olup haram aylar arasındadır.
Gelelim Aşure gününün önemine: bu konuda birçok rivayet vardır bunlardan başlıcaları;
• Hz.Adem’in tevbesinin bu günde kabul edildiği,
Hz.Musa ve İsrailoğullan’nın, Firavun’un zulmünden bu günde kurtulduklarıdır.
• Nuh (as)’ın gemisinin bu günde Cudi dağı tepesine oturduğu ve inananların kurtulduğu, bu sebeple şükür orucu tutulduğ (bu konu da fikir birliği olamamakla birlikte yaygın olarak kabul edilen sebeplerden birisidir).
Fakat bunların yanı sıra günümüzde uygulanan Aşure Günü; Şii ve Alevi toplumlarının hicri 61. yılı Muharrem ayının onuncu gününde (10 Ekim 680) Peygamberimiz Hz. Muhammed’in torunu, Hz. Ali’nin oğlu İmam Hüseyin ve yanındaki 72 kişi Emevi Hükümdarı Yezit’in emriyle Kerbelâ’da günlerce aç ve susuz bırakıldıktan sonra şehit edildikleri için o gün Alevilerce “matem ”günüdür.
Fakat Aleviler aşure gününü Muharrem ayının 12’sinde kutlarlar; bunun nedeni ise, Kerbelâ’da İmam Hüseyin’in şehit edilmesi gününe denk geldiği ve Alevi toplulukların en büyük yas günü olduğu için Aşure çorbasını yaparlar. Bunun bir sevinç çorbası olayı ise şöyledir; Kerbela olayından sonra Ehlibeyt’in soyunun Yezit ordusu tarafından kesildiği düşünülmekteydi fakat Kufe’ye getirilen İmam Hüseyin’in ailesinden geri kalanlar anlarlar ki İmam Hüseyin’inoğlu Zeynel Abidin hayattadır bununla birlikte büyük bir sevinç yaşarlar. Bugünden sonra bu olayı unutmamak için Aşure Çorbası pişirilip dağıtılmaya başlanılmıştır. Bu konu önceki dönemlerde bazı dini gruplarınca suiistimal edilmiş olup hassas dini değerleri yıpratmak için bir araç olarak da kullanılmıştır. Günümüzde başta Alevi toplumlarınca olmak üzere bütün İslam âleminde Kerbela gününü lanetle anmanın yanı sıra birlik, beraberlik, yardımlaşma ve dayanışma günü olarak kabul edilmektedir.
Aşure’nin tarifine gelecek olursak bu konuda net bir tarif olmayıp, bölgelere göre malzemelerde değişmektedir. Ama kesin olarak bilinen bilgiler, aşurenin et içermediği, tatlı olduğu, birlikte yenildiği ve ikram edildiğidir. Aşure, Aleviler arasında yaygın olarak 12 malzemeden yapılmakta olup başlıcaları; aşurelik buğday, fasulye, nohut, fındık, ceviz, kuru üzüm, kuru incir, kuru kaysı gibi gıdalardan oluşmaktadır.
MALZEMELER:
•400g aşurelik buğday (2 su brd.)
•1 su bardağı nohut
•1 su bardağı kuru fasulye
•100 g kuru kayısı
•100 g kuru üzüm
•100 gr kuru incir
•1 su bardağı fındık
•3 su bardağı toz şeker
•2.5 lt su
•2 su bardağı süt
•Tuz
•Karabiber
•Karanfil
Üzeri için;
•25 g fındık
•5 g kuş üzümü
•100 g ceviz
•1 adet nar
•Tarçın
HAZIRLANIŞI
•Kuru baklagilleri (nohut ve fasulyeyi) ayrı ayrı haşlayın,
•Daha sonra buğdayı yıkayıp, tencereye alın üzerine kaynar su ekleyip 10dk kaynatıp suyunu süzün,
•Daha sonra kaynar su ekleyip yarım saat kadar buğdayı kaynatın,
•Kayısı, kuru üzüm ve inciri sıcak suda yumuşatın ve küçük küçük doğrayın,
•Buğdaya, nohut, fasulye ve kuru meyveleri ekleyin,
•Sıcak süt, şeker, tuz, karabiber, fındık, karanfil suyu ekleyerek 20 dakika daha kaynatın,
•Daha sonra aşureyi servis kâselerine dökün,
•Üzerini isteğinize göre süsleyip servis edebilirsiniz.
Not: Şeker miktarı isteğe göre azaltılıp çoğaltılabilir. Kıvamı da su miktarı ile ayarlanabilir.
Yorumlar kapalı.