Anayasa Mahkemesi’ne ‘bireysel başvuru’ 2010 yılında anayasa değişikliğiyle hukuk sistemimize girmiş, 2012 yılından itibaren de Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvurular başlamıştır.
Bireysel başvuru, herkesin anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki herhangi birinin ‘kamu gücü’ tarafından ihlal edildiği iddiasıyla başvurabileceği bir hak arama yolu olarak kabul edilmektedir. Başka bir deyişle, temel hak ve özgürlükleri kamu gücünün işlem, eylem ya da ihmali nedeniyle ihlal edilen kişilerin iç hukuktaki tüm kanun yollarını tükettikten sonra başvurdukları son mercidir denilebilir. Ayrıca özel hukuk tüzel kişileri de Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkına sahiptirler.
İç Hukuktaki tüm kanun yolları tüketildikten sonra ve bunlara ilişkin karar kesinleştikten sonra 30 gün içerisinde Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılmalıdır. Başvurucular başvuru sürelerine uymak zorundadırlar. Bununla beraber başvuru süresinin mücbir sebep veya ağır hastalık gibi haklı bir mazeret nedeniyle kaçırılması hâlinde, mazeretin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç 15 gün içinde başvurusu ile beraber mazeretini belgeleyen delillerle birlikte başvuru yapılabilir.
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruya konu olacak temel hak ve ödevler şunlardır;
1. Yaşama hakkı,
2. İşkence ve eziyet yasağı,
3. Zorla çalıştırma yasağı,
4. Kişi hürriyeti ve güvenliği,
5. Hak arama hürriyeti,
6. Suç ve cezaların kanuniliği,
7. Özel hayata, aile hayatına, konut ve haberleşmeye saygı,
8. Düşünce, din ve vicdan hürriyeti,
9. Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti,
10. Toplantı ve örgütlenme hürriyeti,
11. Mülkiyet hakkı,
12. Serbest seçim hakkı,
13. Temel hak ve hürriyetlerin korunması,
14. Eğitim ve öğretim hakkı ve ödevi,
15. Eşitlik ve etkili başvuru hakkı
Yasama işlemleri ile düzenleyici idari işlemler aleyhine doğrudan bireysel başvuru yapılamaz. Anayasa Mahkemesi kararları ile anayasanın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemler de bireysel başvurunun konusu olamaz.
Anayasanın 153.maddesinde; Anayasa Mahkemesi’nin kararları kesindir. Anayasa Mahkemesi’nin kararları yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar.
Yorumlar kapalı.