Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve tutuklanmasıyla başlayan protestoları destekleyenler 2 Nisan’da ülke genelinde boykot yaptı.
Özellikle İstanbul’da birçok kafe, restoran ve iş yeri de dükkanlarını açmadı ya da satış yapmadı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, 1 Nisan’da “boykot çağrısı yapanlar” hakkında, “nefret ve ayrımcılık” ve “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlarından soruşturma başlattı.
Savcılıktan yapılan açıklamada çağrılar “ayrıştırıcı söylemler” olarak nitelendirildi.
Avukatın Sesi İnisiyatifi’nden Avukat Kerim Bütün, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında boykot çağrısına destek veren 16 kişi hakkında gözaltı kararı verildiğini söyledi.
Oyuncular Sendikası, gözaltına alınan isimler arasında boykota destek veren oyuncu Cem Yiğit Üzümoğlu’nun da olduğunu duyurdu.
Anka haber ajansına konuşan Bütün, “Siyasi talimatlarla hareket eden savcılara karşı hukukun üstünlüğünü savunmaya devam edeceğiz, kimsenin yüreğine korku düşmeyeceğinden emin olunmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Boykot çağrılarına destek veren CHP Genel Başkanı Özgür Özel, “çok önemli sonuçlar alındı” sözleriyle nitelendirdiği boykota katılan, destek veren gençlere ve esnafa teşekkür etti.
Sosyal medya hesaplarından bir mesaj paylaşan Özel, “demokratik hak” olarak tanımladığı boykotların süreceğini belirtti ve şunları ekledi:
“Bugün bir avuç cuntacıya karşı milletin gücünü göstermek için gençlerin çağrısına uyarak bir günlük tüketim boykotu gerçekleştirdik.
“Karşımızdaki cunta ittifakının panik içinde ne hale düştüğünü hep beraber gördük. Yıllardır sokağa çıkamayanlar telaşla sokağa çıkıp yoksul milletin halini görmek zorunda kaldılar.”
Özel daha önce boykot çağrısı yaptığı markaların listelendiği internet sitesini de hatırlatarak “Milletle inatlaşmak neymiş, milletin Cumhurbaşkanı adayını hapse atmak neymiş bu iktidar anlayacak” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ise X hesabından yaptığı paylaşımda, “Söz konusu boykot girişimi, siyasal acziyet içindeki ana muhalefet partisinin son dönemde yürüttüğü yıkıcı faaliyetlerin yeni bir halkasıdır. Ancak bu girişim de milletimizin vakur duruşu sayesinde bertaraf edilmiştir” dedi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat “Boykot çağrısı yapanlara karşı ticaretinde maddi kaybı olanların tazminat davası açabileceğini” söyledi.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya “Bu çağrı ekonomik bağımsızlığımıza yönelik bir sabotajdır. Ekonomimize bir darbe girişimidir” dedi.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Özel’in çağrıya destek vermesini “siyasi tarihimizdeki en büyük siyasi fanatizm ve sosyal bölücülük” olarak değerlendirdi.
RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin 2 Nisan’da yaptığı paylaşımda boykot çağrısını eleştirerek “Türkiye’nin değerleri ve kazanımları sarsılmaya çalışılmaktadır” ifadelerini kullandı.
Şahin, “Boykot çağrısında bulunan, boykota destek veren kanallar ve yayınlar izleme değerlendirme uzmanlarımızca takip edilmekte olup, gereği yapılacaktır” dedi.
İş dünyası boykota nasıl tepki verdi?
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Üreten, istihdam sağlayan, yatırım yapan şirketlerin hedef haline getirilmesi ve boykot yanlış. Şirketlerimiz siyasi tartışmaların dışında tutulmalı” dedi.
Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın, “Süreci bu boyuta çekmek, ülke ekonomisini hedef almak bir duruş değil aksine akıl tutulmasıdır” dedi.
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Bu ekonomik zorlukta müşterisine hizmet etmeye çalışan esnaf ve sanatkara destek olunması gerektiğini” söylerken “ticaret durdurulmamalı” çağrısı yaptı.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, “Türkiye’nin yerli ve bağımsız ekonomisinin ürünü ve istihdam kaynağı olan şirketlerine saldırılamaz” dedi.
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı,boykot çağrılarının “Yerli ve milli sermayeyi zayıflatmaya ve küresel sermayeye alan açmaya yönelik açık bir girişim” olduğunu savundu.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “Ülkemizde ticari hayatı sekteye uğratacak, üretim hayatında olumsuz sonuçlar doğuracak çağrılar konusunda dikkatli ve duyarlı olunmalıdır” dedi.
Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) ise boykota destek açıklaması yaptı.
Boykotun etkisi ne olabilir?
Peki, bir gün alışveriş yapmamanın ekonomiye nasıl bir etkisi olabilir?
Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre Türkiye’deki bankalar tarafından verilen kartlarla yurt içinde yapılan harcamalar Şubat ayında 1 trilyon 472 milyar TL oldu.
Bu da günlük 52 milyar TL civarı bir harcamaya denk geliyor.
Küresel ödeme şirketi World Pay Global’ın raporuna göre Türkiye’deki harcamaların yüzde 27’si de nakit olarak yapılıyor.
Bu da eklendiğinde günlük alışverişler kaba bir hesapla yaklaşık 65 milyar TL’ye ulaşıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) neredeyse yüzde 60’ı hanehalkı harcamalarından oluşuyor.
BBC Türkçe‘ye konuşan Altınbaş Üniversitesi’nden Prof. Hayri Kozanoğlu, 2 Nisan’daki tüketimi durdurmanın sembolik bir anlam taşıyacağı görüşünde.
Bunun tüketicinin gücünü bir günlüğüne gösterecek fakat uzun vadede sürdürülemeyecek bir eylem tarzı olduğunu söylüyor.
Prof. Kozanoğlu, özellikle yoksul insanların çok fazla seçim yapma gücü olmadığını da ekliyor.
Öte yandan bu çağrının etkisiz kalmasını isteyen kişilerin alışverişlerini 2 Nisan’da yapma ihtimali de var.
Prof. Kozanoğlu, bir günlük harcama kesintisi yerine spesifik hedefi olan boykotların daha başarılı olduğunu belirtiyor.
Ülke genelindeki boykot çağrısının yanı sıra Özgür Özel’in de çeşitli şirketlerden alış veriş yapmama çağrısı var.
Özel’in boykot çağrısı yaptığı şirketlerin isimlerinin yer aldığı boykotyap.com sitesi iki gün yayında kaldıktan sonra engellendi.
Bunun üzerine boykotyap.net sitesi açıldı.
Kaynak: BBC Türkçe
