2007 yılında kurulan Batman Üniversitesinin ana yerleşkesi olan Batı Raman Kampüsüne kazmanın ilk vurulduğu 2008 yılı, maalesef Batman için meşum bir yıl olarak hatırlanacaktır. “No mans land” olarak tabir edilen, insan yerleşimine uygun olmayan, çoğunlukla kireç taşının kaplı olduğu ve petrol üretim sahasına yakınlığı nedeniyle şeyl gazının çoraklaştırdığı topraklardan olan ana kampüs alanı, esasında Batman’ın sahipsizliğinin önemli bir köşe taşıdır.
Dönemin il ve Üniversite yönetiminin maalesef öngörüden yoksun bir kararı nedeniyle Batman ve Üniversite bu külfeti çekmeye devam ediyor. Ayrıca alınan kararın herkes ne için alındığını gayet iyi biliyor. Büyük sanatçı Leonard Cohen’in “Everbody Knows” adlı büyük eserinde dediği gibi,
“Herkes biliyor, zarların hileli olduğunu
Herkes parmaklarını çapraz yapar yuvarlarken”
Oysa Üniversiteler şehirlerle iç içe olmalıdır. Üniversitelere sağlanan erişim, köşe bucak kaçmaca şeklinde ve zorluklar içinde değil de en optimum seviyede kolay olmalıdır.
Batı Raman Kampüsünde okuyan öğrenci, çalışan personel ve Batman halkı verilen bu karar sonucu kendisine kesilen bu ağır faturayı ödemeye devam ediyor.
İddia ediyorum, Üniversitenin ana yerleşkesi Batı Raman değil de Emekli Toki’nin yerinde bile olsaydı bugün Üniversite şimdikinin iki katı gelişmişliğe sahip olacaktı.
**
Kent merkezinin kurulmasıyla birlikte Batman’ın şehir merkezi eskiden Cumhuriyet Meydanı olarak esas alınırdı. Ancak bugün merkez Diyarbakır Caddesinin şehirlerarası ana bağlantı kavşağı civarına kaymıştır. Bu nedenle burayı şehir merkezi olarak baz alacak olursak Batı Raman Kampüsünün merkeze olan uzaklığı neredeyse 25 kilometreyi bulmaktadır. Kampüs alanına şehir merkezinden gidip gelmek için en az 50 kilometre yol yapmak gerekiyor. 50 kilometrelik bir uzaklık birkaç milyon büyüklükteki bir kent için makul olabilir. Ama merkez nüfusu daha o zamanlar 400 bin bile olmayan, şimdilerde 500 bin civarı olan bir kent için makul değildir; kampüs alanının onca boş hazine arazisine rağmen o kadar uzağa kurulması ancak ve ancak kamu zararı kavramıyla açıklanabilir. 25 kilometre öteye ve neredeyse Üniversite dışında kimsenin yararlanmadığı yol, elektrik vs. gibi temel hizmetlerin kamuya getirdiği maliyeti bir hesaplayalım, bakalım sonuç ne çıkıyor?
Dolayısıyla bir kamu yatırımın bütün vatandaşlar için faydaya dönüşmesinin maliyet ve süresi, makul olmayan ölçülerde uzamış görünmektedir.
Cepte para bol iken kimse bu hesabı yapmıyor. Ama kriz, salgın, savaş ve kıtlık gibi felâketler sonrasında önümüze çıkan faturanın büyüklüğü, kamu kaynaklarını verimli kullanmanın önemini bir kez daha pekiştiriyor.
**
İçinde bulunduğumuz kriz ve akaryakıt fiyatları dikkate alındığında, özel araçlarla Batı Raman’a ulaşımın külfeti bir hayli artmıştır. Toplu taşımaya son 5-6 ayda yapılan zamlar da aynı şekilde toplu taşımanın öğrenci üzerindeki külfetini artırmıştır. Haftada beş gün Batı Raman Kampüsüne otobüsle erişim sağlayan bir Batman Üniversiteli öğrenciye aylık ulaşım maliyeti epey yükselmiş durumda.
Aktarma durumlarında bu maliyet ikiye katlanıyor.
**
Fakat bilet ve ulaşım maliyetleri değil esas konu.
Esas konu, ana yerleşke alanının kuş uçmaz kervan göçmez bir noktaya kurulmuş olmasıydı. Ne bir yol güzergahı, ne bir bağlantı yolu…
Batı Raman, Batman’ın kuyu dibidir.
Normalde Üniversite kampüs alanları gece geç saatlere kadar cıvıl cıvıl olur. Sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerden bilimsel çalışmalara kadar kampüs alanı neredeyse 24 saat esaslı çalışır. Ama gelin görün ki Batı Raman Kampüsünün yalıtılmışlığını anlamak için orada hayatın mesai bitimiyle sona ermesine tanıklık etmek yetiyor.
Batı Raman kampüs alanı, 24 saat ulaşımın olduğu bir ana arter güzergahında olsaydı; Batman’ın terk edilmiş, insansız alanı olur muydu hiç?
Aradaki petrol kuyuları ve petrol üretim alanları Batı Raman Kampüsünün kentle bütünleşmesinin önündeki en büyük engeldir.
İddia ediyorum, 2008 yılında ilk kazması vurulan Batı Raman kampüs alanı bina eve eklentileri, bugün OSB alanı civarında imar edilmiş olsaydı Batman çoktan büyükşehir olmuş, nüfusu 1 milyonlara dayanmıştı. Batman şehir merkezi ile kampüs alanı arasındaki alanda yepyeni bir Batman inşa edilmiş olacaktı.
**
Tabi kampüs alanının seçimi Batman için son derece talihsiz bir tercih olmuştur; ancak geride kalmıştır. Bugün yapılabilecek tek şey, Batı Raman Kampüs alanının canlandırmak için yeni yollar ve yöntemler üretmek olmalıdır.
Devlet yapmış yatırımını, seleflerimizi eleştirebiliriz; ancak geçmişte verilen yanlış kararlar ortadan kaldırılamıyor; belki yeni kararlarla o kararların külfeti minimal seviyelere düşürülebilir.
Bugün büyük bir kampüs alanı inşa etmenin maliyeti milyon dolarları aşan mahiyettedir.
Kampüs alanını kentle bütünleşebilecek bir alana veya başka bir kamu kurumunun yerine taşıma gibi fantastik çılgınlıkları bu yoksul milletin bünyesi kaldırmaz.
**
Son yıllarda Üniversite okumanın maliyetinin arttığına tanık oluyoruz. Daha önceki bir yazımda Batman ve Batman dışında okuyan bir öğrencinin maliyetine ilişkin birkaç satır yazmıştım. Batman Üniversitesinde bulunan bir bölümü başka bir şehirde okumanın ailelere getireceği yük, bugün için artık altından kalkılamaz bir hâle gelmiştir.
Başka şehirlere heves edip giden Batmanlı öğrenci, maliyetin getirdiği dayanılmaz yüke daha fazla katlanamayıp Batman Üniversitesine yatay geçişle gelmek için her sene sıraya giriyor.
Bugün Batman’da yaşayan bir öğrencinin başka şehirde okumasının yıllık maliyeti 50 bin TL sınırlarını çoktan geçmiştir.
Yanlış anlaşılmasın, konuyu maddiyata indirgemek istemiyorum. Ancak mezuniyet sonrası iş bulma noktasında yapılan yatırımın geri dönüşünde de ciddi sıkıntılar var.
Neye yatırım yapıyorsanız bunun bir geri dönüşü de olmalı. İnsana yatırım yapmamanın zararının telafisi yok.
Batman Üniversitesi, hızla büyüyen ve gelişen bir üniversite olarak büyük şehirlerdeki köklü Üniversiteler hariç, kendi emsali olan Üniversitelerden katbekat öndedir.
Batman Üniversitesinin öğrenci odaklı çalışmaları; bu güveni artırmakta, öğrenci memnuniyetini hızla yükseltmektedir.
Sayın Rektör İdris Demir’in göreve gelmesinden bu yana öğrenci lehine olan büyük gayreti bunun en önemli kanıtlarından biridir.
Bugün Türkiye’de hangi Üniversite, öğrencisine ücretsiz yemek hizmeti sağlıyor?
Bunun için Batman Belediyesi ve Batman Valiliğine iki yıldan bu yana verdiği destek nedeniyle teşekkür etmek gerekiyor.
Batman Belediyesi ve Batman Üniversitesinin imkânları yeterli olsa öğrenciye bedava barınma ve akşam yemeği ihtiyacı da sunacağından eminim.
**
Batman Üniversitesinin son güzel faaliyetlerinden birisi yazımın hemen başında yazdığım ulaşım güçlüğü ve maliyetlerinden kaynaklı olan yeni bir çalışmadır, yazımın sonunda biraz da bundan bahsetmek isterim.
Yukarıda zikrettiğim uzaklık dezavantajına rağmen Batman’da okuyan öğrencilerin yanında olan Batman Üniversitesi Rektörü, Batman Üniversitesi Koruma ve Geliştirme Vakfı’nı kurdurarak öğrenciye burs, barınma ve yol yardımı gibi imkânlar sağlayacak büyük bir girişimin temelini attı.
Öncelikle şunu söyleyeyim. Bu vakıf hayırseverlere inanarak ve güvenerek kuruldu.
Öğrencilerinin bütçelerine katkı sağlamak adına ücretsiz yemek uygulamasının ardından başlatılan “Askıda Otobüs Bileti” uygulaması hakkında açıklamalarda bulunan Rektör Prof. Dr. İdris Demir, öğrencilerimizin derslerine yoğunlaşarak nitelikli birer mezun olmalarını önemsediklerini ve bu nedenle öğrencinin menfaatine olan tüm projeleri desteklediklerini söylemesi epey sevindirici bir gelişme.
Askıda otobüs bileti uygulaması, öğrencilerin eğitim dönemlerini kapsayan 1 Kasım 2022-2 Ocak 2023 ile 6 Şubat-4 Haziran 2023 tarihleri arasındaki zaman diliminde Batman Belediyesi otobüslerine geçerli 100 biniş hakkı içeren “Askıda Otobüs Bileti” desteği “Batman Üniversitesi Koruma ve Geliştirme Vakfı” tarafından hayata geçirilecek.
Son derece önemli bir girişim.
Batman Üniversitesinde okuyan öğrenci profilinin dayandığı sosyo-ekonomik arka plan belli. Bu arka planı iyi gözlemleyen ve sorunlara göreve başladığı günden beri çözüm üreten Rektör’ün şu sözleri öğrenciler açısından çok anlamlı: “Öğrencilerimizin final sınavlarının son gününe kadar devam eden ve ders dönemlerini kapsayan süreçte bu destek ihtiyaç sahibi öğrencilerimize sağlanacaktır. Öğrencilerimizin ulaşım ihtiyacını karşılamak isteyen hayırseverlerimiz Batman Üniversitesi Koruma ve Geliştirme Vakfı hesabına her bir öğrenci için 480 TL yatırarak destek sağlayabileceklerdir. Ciğerparelerimizin her ihtiyacı bizim önceliğimizdir.”
Maddi zorluklarla boğuşan öğrencinin eğitim hayatı ne kadar kaliteli olur? Rektör bunun daha kaliteli olabilmesi için çırpınıyor.
Bence öğrenciler, bu girişimi de ayakta alkışlıyorlardır.
Ücretsiz yemek uygulamasıyla son bir yılda kütüphaneden yararlanan öğrenci sayısı beşe katlanmış durumda. Kampüs alanı, derslikler daha çok kullanılır vaziyette. Öğrencinin derse devam durumu, firesiz bir evreye girdi.
Öğrencinin kendini geliştirmesi milletimiz adına en büyük faydayı sağlayacak husustur.
Bu türden uygulamaların elbette az önce vurguladığım gibi somut ve faydalı çıktıları oluyor.
Üniversiteye ücretsiz bir şekilde erişim sağlayacak olan öğrenciler için son derece sevindirici olan bu girişimin başka bir çalışmayla daha ileri taşınmasını arzu ederim.
Nasıl olacak daha bu ileri taşınma hususu?
Bu açıdan çağrımı Batman Belediyesine yapmak istiyorum:
Üniversitelerde akademik yarıyıl, sınav haftalarıyla beraber 16 haftadan müteşekkil. Her iki dönemin süresi 32 haftayı buluyor.
Bir yıl 52 hafta.
Bir yılın 32 haftasının resmi iş günlerinde olmak üzere, öğrencilere yukarıda söz ettiğim kampüs alanının uzaklığı ve maliyet külfeti nedeniyle ücretsiz ulaşım desteği sağlanabilir.
Batman Üniversitesine kayıtlı her öğrenciye sadece 32 hafta için, yani Üniversitenin eğitim-öğretime açık olduğu günlerde günlük ücretsiz 2 bilet hakkı ile bu sorun kolayca çözülebilir.
Bu girişim için üretilecek sistematik bir yöntem sayesinde belediyeye olan külfeti en asgari düzeye indirgenebilir. Böylelikle belediye hizmetlerine bir halel gelmeyecektir.
Batman Belediyesinin Üniversite öğrencilerine verdiği ücretsiz yemek, bırakın Batman’ı bütün Türkiye’nin gönlünü alan bir uygulama hâline geldi. Böylelikle belediyenin parası harcanması gereken en elzem yerde harcanıyor.
Herkesin vicdanı rahat.
Belediye ve Üniversite iş birliğinde sadece ama sadece okulun eğitime açık olduğu dönemlerde, Batman Üniversiteli öğrenciye hafta içi günler esas alınmak üzere “günlük” ücretsiz 2 bilet hakkının verilmesi, bu halkın vergilerinin harcanacağı en hayırlı yer olur.
Batman Valisi ve Belediye Başkan Vekili sayın Ekrem Canalp’a çağrımdır.
Yapın bir büyüklük, kurun bu milletin gönlünde en âlâ tahtı.