Mutfak kültürleri bulundukları coğrafyayla şekillenen bir yapıya sahiptir. Coğrafya ve iklim şartları bölgede yetişen bitkilerin çeşitliliğini belirler ve bu coğrafi yapı ne kadar zengin ise çeşitlilikte o kadar çoktur.
Şimdi diyeceksiniz Batman ve ot yemekleri!…
Evet, Batman kuzeyde Sason dağları, güneyde Raman sıra dağları, batı da Batman ovası ve doğuda da Beşiri-Kozluk (Xerzan) ovasına sahiptir. Bu coğrafya hem ova hem de dağlık yapısıyla bitki çeşitliliğini arttırmaktadır. Batman çayı ve etrafı, Xerzan çayı ve etrafı sulak alanıyla bu çeşitliliğe katkı sağlayan etkenlerdendir. Yazının devamında ot’ları ve ot yemeklerinin sıralarken anımsayacağınız birçok ot olacak.
Özellikle bahar aylarında bölgede yetişen otların toplanıp işlenmesiyle birçok yemek yapılmaktadır. Bu otlardan başlıcalarını sayacak olursak; semizotu(pırpar), tuzik, guriz otu, gulik otu, kiriş otu, hardal otu, pıncar otları, keleng otu, yaban muzu(ışkın), cax (cağ)otu(Sason), sirik otu, tolik, suryaz, Sason’un meşhur zuzubak otu… Eminim ki bu listeye sizlerde köyünüzden birçok ot ekleyeceksiniz.
Bu otların toplanıp temizlendikten sonra pişirilmesiyle birçok yemek yapılmaktadır.
•Soğan ve sarımsağın yağda pişirdikten sonra yumurta da kırılarak otlarında kavrulması; ot kavurmaları, örneğin; pırpar kavurması,
•Otların örneğin keleng yemeğinin önce haşlanıp daha sonra yumurtaya bulanıp kızarttırılması; kelen pane,
•Otların soğan ile kavrulduktan sonra hamurla yapılan börekler;
•Otların tandırda ekmek hamurunun içinde pişirilmesi; örneğin suryaz, çiriz otlu tandır ekmeği,
•Otların tuz ile dövülerek saklanarak baharat olarak kullanılması; zuzubak otu,
•Otların çiğ şekilde sadece yıkanıp tuzlanarak tüketilmesi; tuzik, pırpar otları,
•Otların yoğurt ile birlikte meze olarak kullanılması; semizotlu yoğurt(pırpar),
•Otların pilavlarda kullanılması: kenger pilavı, semizotu pilavı…
•Otların yeşillik olarak doğranıp salatalarda kullanılması…
Bu yemekler uzayıp gider…
Bizler ot yemeklerini daha çok öğlen öğünlerinde tüketmekteyiz. Bunun temel nedeni gün içindeki öğünlerde insanların yüksek kalorili besinlere ihtiyaç duymaması, daha hafif akşama yetiştirecek yemekleri tüketiriz. Bir diğer nedeni de geçmişten kalan alışkanlıklarımızdır. Geçmiş dönemlerdeki ekonomik sıkıntılar ve ürün çeşitliliğinin azlığı annelerimizin yemek çeşidi yapmak için topladıkları otların pişirilip idare etmemizden kalan bir alışkanlıktır. Günümüzde pazarlarda ve yerel gıda ürünlerini satan(ali tevşo vb.) mekanlarda bu otları bulmak mümkündür.
Protein, vitamin ve mineral bakımından oldukça zengin olan otlar sağlımız içinde oldukça önemlidir…
Aslında gerekli önem ve tanıtım yapılsa bizlerde bir ege ot kültürüne sahibiz. Bu konuda yetkililerin bizlere destek vermesi gerekmektedir.
Birazda sitem!…
Yorumlar kapalı.