Dersim katliamının başlangıç tarihi olarak kabul edilen ve “Tunceli Tenkil Harekatı” olarak bilinen 4 Mayıs 1937 Bakanlar Kurulu kararının 86. yıldönümü nedeniyle katledilenler anısına bir dizi anma gerçekleştirildi.
Dersim’deki ilk anma, Nazımiye İlçesi’ne bağlı Derê Çırri (Yeresk)’te gerçekleştirildi. Dersim merkezdeki anma ise, Seyit Rıza Meydanı’nda gerçekleştirildi.
Dersim Emek ve Demokrasi Platformu tarafından gerçekleştirilen anmada, katliamın unutturulmayacağı vurgulandı.
Yapılan konuşmalarda, şu talepler dile getirildi:
- Resmi özür dilensin!
- Dersim 1937/38/39 sürecine dair bütün arşivlerin ve hakikatin tamamı kamuoyuyla paylaşılsın!
- Katledilenlerin yakınlarının itibarlarını ve haklarını iade eden resmî bir açıklama yapılsın!
- Kayıpların (çocuk-kadın-yaşlı) nerede oldukları araştırılsın, öldürülenlerin kimliklerinin tespiti için araştırma yapılsın!
- Dersim ismi ve eski yerleşim yeri isimleri geri verilsin!
- Seyit Rıza ve idam edilenlerin mezar yerleri açıklansın!
- Dersim katliamı soykırım olarak tanınsın!
Açıklamaların ardından katılımcılar, Munzur Çayı kıyısına kadar yürüyüş gerçekleştirdi. Burada katliamda hayatını kaybedenler için Munzur’a karanfiller bırakıldı ve niyaz dağıtıldı.
Dersim katliamı anmasına katılan Diyarbakır Barosu Eski Başkanı Cihan Aydın, Rûdaw’a yaptığı açıklamada Dersim’de yaşanan katliamın Hiroşima ve benzeri katliamlara benzediğini söyledi.
“Yüzleşme hakikat komisyonun kurulması lazım”
Aydın, “Dersim katliamının fermanı bugün imzalandı ve 1937 ve 38’de 4 Mayıs’ta büyük bir kırım ve katliam oldu. Binlerce insan sorgusuz sualsiz bir şekilde süngülerden geçirildi katledildi ve öldürüldü ve hiçbirinin kaydı bile yok. Kaç kişi, öldürüldüğüne dair ne şekilde öldürüldüğüne dair bugüne kadar gün yüzüne çıkmış değil. Bu katliamı bir nevi Hiroşima, Nagazaki’ye benzetebiliriz, Ruanda’ya benzetebiliriz, Srebrenista’ya benzetebiliriz, Auschwitz bile benzetebiliriz çünkü gerçekten geniş kapsamlı bir coğrafyaya yayılan bir kıyım söz konusu ve bugüne kadar bu kıyıma dair hiçbir hukuki girişim yok ve devletin yüzleşme bir niyeti yok. 2011’de Erdoğan’ın kısmı özrü dilemek gerekiyorsa cümlesinin dışında ilerleyen bir şey yok. Bugün Dersim halkının Alevi ve Kürt halkının temel talebi bu katliamla bu soykırımla yüzleşme ve hesaplaşma aynı zamanda, burada yaşanan acıyı ve katliamı Dersim toplumu biliyor ama dünyada örnekleri olduğu gibi bir yüzleşme hakikat komisyonun kurulması lazım, devletin arşivlerini açması bu kıyımın süreçlerinin ortaya çıkması gerekiyor” diye konuştu.
Dersim katliamı anması katılan vatandaşlardan Veli Yıldız da 86 yıl önce yaşadıkları acının artık son bulmasını istiyor.
“86 yıldır mezarlarımızın yerini bilmiyoruz”
Yıldız, “Bugün 4 Mayıs katliam günü 86 yıldır mezarlarımızın yerini bilmiyoruz. Nerede gömdüler ve nasıl öldürdüler insanlarımızı bilmiyoruz. Çocuklarımız kayıp, kızlarımız kayıp, insanlarımızı öldürdüler, yaktılar. Bizim yaşadığımız zulmü kimse yaşamadı ama biz hala barış ve kardeşlik istiyoruz. Ama şunu istiyoruz biz cenazelerimizi istiyoruz, kinci ve intikamcı değiliz biz sadece mezar yerlerimizi ve soyumuzdan kaybolan insanları bilmek istiyoruz” dedi.
Resmi verilere göre; 13 bin 160 kişinin öldürüldüğü, 11 bin 818 kişinin sürgün edildiği Dersim Katliamı 1938’in sonuna kadar sürdü.
Binlerce sivilin hayatını kaybettiği, binlerce insanın sürgün edildiği, yüzlerce köyün boşaltılıp yakıldığı, yüzlerce kız çocuğunun kaybedildiği katliamın sonunda Seyit Rıza ve oğlunun da aralarında olduğu Dersim’in önde gelen aşiret liderleri idam edildi.
Kaynak: rudaw
Yorumlar kapalı.