Halep’teki Eşrefiye ve Şeyh Maksud mahalle meclisleri, Şam ile yaptıkları anlaşmayla güvenlik, yönetim ve hizmet alanlarındaki statülerini koruyacak. Anlaşma, bölgede istikrarın sağlanmasına yönelik ilk adım olarak değerlendiriliyor.
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Dış İlişkiler Dairesi Eşbaşkanı Bedran Çiya Kurd, Halep’teki Eşrefiye ve Şeyh Maksud mahalle meclislerinin, Suriye yönetimiyle Şam’da bir anlaşma sağladığını duyurdu.
Sosyal medya platformu X hesabından açıklama yapan Bedran Çiya Kurd, bu anlaşmanın “istikrarın ve ortak yaşamın güçlendirilmesi için önemli bir adım” olduğunu belirtrek, anlaşmanın detaylarına dair bilgiler paylaştı.
Mevcut statü korunacak
Anlaşma, her iki mahallenin yönetim, güvenlik, hizmetler, kültür ve siyasi faaliyetler açısından mevcut statülerini korumasını öngörüyor.
Bu kapsamda, Halep’teki ilgili hizmet ve güvenlik kurumlarıyla koordinasyon sağlanarak, mahallelerin idaresinin bağımsız şekilde devam etmesi için özel mekanizmalar kurulacak.
Güvenlik ve serbest dolaşım garanti altında
Anlaşma çerçevesinde, iç güvenlik güçleri ve kontrol noktaları mevcut halleriyle kalacak.
Bu güçler, belirlenen mekanizma dahilinde Suriye İçişleri Bakanlığı ile koordineli olarak çalışacak.
Halkın korunmasında herhangi bir silahlı grup veya fraksiyonun müdahale etmesine izin verilmeyecek.
Ayrıca mahalle sakinlerinin şehir içinde ve dışında serbest dolaşım hakkı garanti altına alındı.
Bunun yanı sıra, mahallelerin Halep İl Meclisi, Ticaret Odası ve diğer kurumsal yapılar içinde tam temsiliyet hakkı olacak ve Halep Valiliği, mahallelere ayrım gözetmeksizin destek sağlayacak.
Esir takası ve Efrin konusu
Anlaşma kapsamında taraflar, tüm esirlerin karşılıklı olarak serbest bırakılması konusunda anlaştı.
Rojava Özerk Yönetimi tarafından genel bir karar alınana kadar mevcut eğitim sistemi devam edecek.
Ayrıca, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre, yeni Suriye yönetimi ile Demokratik Suriye Güçleri (DSG) arasında yapılan ön anlaşma çerçevesinde, Özerk Yönetim’e bağlı İç Güvenlik Güçleri (Asayiş) Halep’teki Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallelerinde kamu güvenlik güçlerine dönüştürülecek ancak mevcut personel değişim göstermeyecek.
Anlaşmaya göre, yeni Suriye yönetimi, DSG’den 170 esiri serbest bırakacak ve bazı cenazeleri teslim edecek.
Buna karşılık, DSG de 400 esiri ve bazı silahlı gruplara ait cenazeleri teslim edecek.
Efrin konusunda ise DSG, bölge halkının güvenli şekilde dönebilmesi için garanti talep ediyor.
Bu garanti, Türkiye destekli silahlı grupların bölgeden çekilmesi ve yerlerine kamu güvenlik güçlerinin konuşlandırılmasını içeriyor.
Halk, Suriye Milli Ordusu (SMO) gruplarının bölgeden çekilmesini ve güvenliğin “Genel Güvenlik Güçleri” tarafından sağlanmasını istiyor.
DSG, “Bölge halkının silahlı gruplara güven duymadığını” belirtiyor.
Anlaşmanın maddeleri
Öte yandan Rojava Özerk Yönetimi’ne bağlı medya kanalları, Komite temsilcileri Muhammed Abdulgani, Mesud Batal ve Meclis Eşbaşkanlığı üyeleri Hêvîn Silêman ve Nûrî Şêxotarafından imzalanan anlaşmanın maddlerini kamuoyuna duyurdu.
Haberde, bu anlaşmanın, “Şeyh Maksud ve Eşrefine Mahalleleri Sivil Meclisi ile ve Cumhurbaşkanlığı tarafından Suriye Demokratik Güçleri ile yapılan anlaşmayı uygulamak üzere görevlendirilen komite arasında imzalandığı” kaydedildi.
Haberde ayrıca, “Bir arada yaşamayı teşvik etme, sivil barışı koruma ve Suriye devriminin özgürlük ve onur içindeki hedeflerine ulaşma amacına ve Suriye halkının çeşitli bileşenleri arasında fikir birliğinin mevcut zorluklarla yüzleşmenin en iyi yolu olduğu inancına dayanmaktadır” deinelere kabul edilen maddeler şöyle sıralandı:
1- Kürtlerin çoğunlukta olduğu Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahalleleri, Halep şehrinin mahalleleri olarak kabul edilir ve idari olarak onlara bağlıdır. Bu iki mahallenin sakinlerinin korunması, saygı görmesi, sosyal ve kültürel mahremiyeti, barış içinde bir arada yaşamayı teşvik etmek için olmazsa olmazdır.
2 – Ortak Merkez Komiteleri sürdürülebilir bir çözüm üzerinde anlaşana kadar bu ara anlaşmanın hükümleri uygulanacaktır.
3- İçişleri Bakanlığı, İç Güvenlik Güçleri ile işbirliği içinde, iki mahallenin sakinlerini korumak ve onlara yönelik herhangi bir saldırı veya maruziyeti önlemekle yükümlüdür.
4- Sivil barışı ve sivillerin güvenliğini sağlamak amacıyla, iki mahallede silahlı gösteriler yasaklanmış olup, her iki mahallede de silah kullanımı İçişleri Bakanlığı’na bağlı iç güvenlik güçleriyle sınırlandırılmıştır.
5- Her iki mahallede güvenlik ve istikrar sağlanana kadar, kamu yollarındaki toprak bariyerler kaldırılacak, ana kontrol noktaları ise İçişleri Bakanlığı’na bağlı İç Güvenlik Güçleri’nin denetiminde kalacak.
6- Askeri güçler silahlarıyla birlikte her iki mahalleden Fırat’ın doğusuna çekilecek.
7- Eşrefiye ve Şeyh Maksud mahallelerinin her birinde ikişer adet iç güvenlik merkezi oluşturulmuştur.
8- Her iki mahalle sakinlerine serbest dolaşım hakkı garanti altına alınmış olup, anlaşma öncesinde aranan ve elleri Suriyelilerin kanına bulaşmamış herhangi bir kişinin yargılanması yasaklanmıştır.
9- Halep şehri ile Kuzey ve Doğu Suriye’deki bölgeler arasında hareket etmeyi kolaylaştırmak için bir koordinasyon komitesi oluşturulacaktır.
10 – Sözleşmenin sahada uygulanması için her iki mahallede de komiteler oluşturulacaktır.
11 – Her iki mahallede bulunan sivil kuruluşlar, Halep’in diğer mahallelerinden hiçbir şekilde ayrımcılık yapmadan sivil kuruluşlarla koordineli olarak çalışmakta ve her iki mahallede bulunan iki belediye şubesi aracılığıyla sivil kuruluşlara hizmet vermektedir.
12- Halep Vilayeti’ndeki her iki tarafın hapishanelerini boşaltmaları ve kurtuluş sonrasında ele geçirilen tüm esirlerin takas edilmesi.
13 – Mahallelere, Halep İl Meclisi’nde, Ticaret ve Sanayi Odaları’nda ve diğer tüm alanlarda yürürlükteki yasalara uygun olarak tam ve adil temsil hakkı tanınır.
14 – Ortak merkez komiteleri sürdürülebilir bir çözüm üzerinde anlaşana kadar iki mahalledeki mevcut hizmet, idari ve eğitim kurumları, belediyeler ve mahalli meclislerin korunması.
DSG ve Suriye hükümeti arasındaki 10 Mart anlaşması
DSG Genel Komutanı Mazlum Abdi ile Suriye Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, 10 Mart 2025’te sekiz maddelik bir anlaşma imzalamıştı.
Bu anlaşma, ülke genelinde ateşkes sağlanmasını ve DSG’nin Suriye devletinin savunma kurumuna entegre edilmesini öngörüyordu.
Anlaşmaya göre, “Kürt toplumu, Suriye devletinin asli bir parçasıdır ve Suriye devleti, vatandaşlık hakkını güvence altına alarak anayasal haklarını garanti eder.”
Anlaşma maddeler şöyleydi:
1- Tüm Suriyelilerin siyasi süreçte temsil edilme ve devlet kurumlarına katılım hakkı, dini ve etnik kökenlerinden bağımsız olarak liyakat esasına göre güvence altına alınacaktır.
2- Kürt toplumu, Suriye devletinin asli bir unsuru olarak kabul edilecek ve vatandaşlık hakları ile anayasal hakları güvence altına alınacaktır.
3- Suriye topraklarının tamamında ateşkes sağlanacaktır.
4- Kuzeydoğu Suriye’deki (Rojava) tüm sivil ve askeri kurumlar, Suriye devleti yönetimi çerçevesinde entegre edilecek; sınır kapıları, havaalanları ve petrol ile gaz sahaları devlet kontrolüne alınacaktır.
5- Tüm Suriyeli mültecilerin kendi şehir ve köylerine geri dönüşü güvence altına alınacak ve korunmaları Suriye devleti tarafından sağlanacaktır.
6- Suriye devleti, Esed rejiminin kalıntılarıyla ve ülkenin güvenliği ile birliğini tehdit eden unsurlarla mücadelede desteklenecektir.
7- Bölünmeye yönelik çağrılar, nefret söylemi ve toplumdaki ayrışmayı körükleyen girişimler reddedilecektir.
8- Uygulama komisyonları, anlaşmanın yıl sonuna kadar tamamen hayata geçirilmesi için çalışmalar yürütecektir.
Kaynak: Rudaw
