İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 1948 yılında ilan edilmiştir. Beyannamenin yayınlanıp kabul edilmesinin en önemli nedenlerinden biri de 2. Dünya Savaşında yaşanan ağır hak ihlalleridir.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin temel amacı; Yaşam Hakkı başta olmak üzere tüm hakların insan onuruna yaraşır bir şekilde olması yönündedir.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin temel maddeleri şu şekildedir;
– Yasa önünde herkes eşittir ve herkes ayrım gözetilmeksizin yasanın koruyuculuğundan eşit olarak yararlanma hakkını taşır.
– Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır
– Bütün insanlar özgür; onur ve hakları yönünden eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşçe davranmalıdırlar.
– Herkes, ırk, renk, cins, dil, din, siyasal ya da her hangi bir başka inanç, ulusal ya da toplumsal köken ayrım gözetilmeksizin bu bildirgede açıklanan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir.
– Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.
– Hiç kimse işkenceye ya da acımasız, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza ya da muameleye uğratılamaz.
– Hiç kimse, keyfi olarak tutuklanamaz, alıkonulamaz, sürülemez.
– Hiç kimse, gerçekleştiği sırada ulusal ya da uluslararası hukuka göre suç oluşturmayan eylem ya da ihmalden dolayı mahkum edilemez. Yine hiç kimseye, suçun işlendiği sırada uygulanan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.
– Herkes, herhangi bir devletin sınırları içinde özgürce dolaşma ve oturma hakkına sahiptir.
– Hiç kimse keyfi olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılamaz.
– Herkesin eğitim hakkı vardır.
– Herkesin düşün ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır; bu özgürlük düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın bilgi ve düşünceleri her araçta arama, elde etme ve yayma hakkını içerir.
– Herkesin barışçıl biçimde toplanma ve dernek kurma özgürlüğü vardır.
– Herkesin, çıkarlarının korunması için başkaları ile birlikte sendika kurmaya ve kurulu bir sendikaya katılmaya hakkı vardır.
– Herkes, toplumun kültürel etkinliklerine özgürce katılma, güzel sanatları tatma, bilim alanındaki ilerlemelerden ve bunların nimetlerinden yararlanma hakkına sahiptir.
Ayrıca yukarıda belirttiğimiz beyannamedeki Temel Hak ve Özgürlükler ile ilgili maddelerin ekseriyeti anayasamızda da yer almaktadır.
Yaşam Haklarının İhlal edilmediği insan ve insan onuruna saygının egemen olduğu bir dünya ümidiyle…