24 Şubat sabahı Rusya, Ukrayna harekatını başlattığını duyurdu. İşgalin ikinci gün yaşanırken pek çok kayıp haberi gelmeye başladı.
ABD’li yetkililer Rusya’nın operasyonunun Donbas’la sınırlı kalmayacağını, Ukrayna’ya tam kapsamlı bir işgal hareketi düzenlemeye hazır olduğunu öne sürüyor. Ukrayna’dan da “Rusya’nın topyekun işgal başlattığı” açıklaması geldi.
Peki, Rusya Ukrayna savaşı nedeni nedir, neden başladı? ve iki ülke arasındaki gerginlik nasıl tırmandı ve krize dönüştü?
Rusya ve Ukrayna savaşının nedeni nedir?
Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilim uzun yıllar öncesine dayanıyor. Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında dağılması ile birlikte Rusya, Ukrayna ve Belarus Bağımsız Devletler Topluluğu kuruldu. Ayrılmanın ardından Belarus, Rusya ile yakın bir ilişki kurarken, Ukrayna ise Batı ile yakın ilişkiler içerisinde bulundu. Rusya bu durumu kendi için bir tehdit olarak görmeye başladı.
2014 yılında Ukrayna’nın otorite boşluğunu fırsat bilen Rusya ise Kırım’ı ilhak etti. Ukrayna’nın doğusundaki, Rusya sınırındaki Donetsk’te de Rusya’dan destek alan Rus yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna ordusu arasında da çatışmalar yaşandı. Konumu Avrupa ile Rusya arasında olan Ukrayna’da yaşayan vatandaşlar da Rus ve Batı yanlıları olarak kutuplara bölündü.
Ukrayna’nın doğusunda gerilim nasıl tırmandı?
Rusya, 2014 yılında Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinin büyük bir bölümünü ele geçiren Rus yanlısı isyancıları desteklemişti.
İki ülke arasında uzun süre devam eden çatışmalarda bugüne dek en az 14 bin kişi öldü ve ayrılıkçılar iki bölgenin fiilen kontrol ettikleri kısımlarını halk cumhuriyeti olarak ilan etti.
Diplomatik çözüm çabaları sonuçsuz kaldı
Rusya’nın Donetsk ve Luhansk’ta ilan edilen halk cumhuriyetlerinin bağımsız ülkeler olarak tanınma talebini kabul ettiklerini açıklamasından önce de iki tarafın diplomatik bir çözüme doğru ilerlediğine dair herhangi bir işaret yoktu.
Şubat ayının başında Putin, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile görüştü ve Rusya’nın taleplerini tekrar dillendirdi. Rusya’nın talepleri arasında NATO’nun genişlemesinin engellenmesi, Rusya sınırı yakınlarında silah dağıtımının durdurulması ve Ukrayna’nın NATO’ya dahil edilmemesi bulunuyor.
NATO ise hangi ülkelerin ittifaka katılabileceğini kısıtlayamayacağını belirtiyor, üye ülkelerine askeri konuşlandırma yapmayı durdurmayacağını ifade ediyor.
Cumartesi günü Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ülkesinin NATO’ya üye olması konusunda “açık ve gerçekçi bir zaman çizelgesi” istediğini söyledi.
Ukrayna gibi Rusya ile sınır paylaşan Finlandiya da ilerde NATO’ya üye olma ihtimalinin ortadan kalkmasını istemediğini belirtti.
Perşembe günü ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un bir araya gelmesi bekleniyordu ancak askeri harekâtın başlamasıyla birlikte zaten pek olası gözükmeyen bu görüşme de iptal oldu.
Putin, NATO’nun Rusya’nın taleplerini kabul etmediğini; 2014 ve 2015’te imzalanan Minsk Anlaşmalarının artık geçersiz olduğunu söyledi ve Perşembe sabahın erken saatlerinde Donbas bölgesine askeri operasyon başlattığını duyurdu. (BBC, HT, Euronews)
Yorumlar kapalı.